Przejdź do głównej treści

Widok zawartości stron Widok zawartości stron

Widok zawartości stron Widok zawartości stron

Historia Biblioteki Nauk Przyrodniczych UJ

Biblioteka Nauk Przyrodniczych Uniwersytetu Jagiellońskiego (BNP UJ) została powołana zarządzeniem Rektora UJ 15 lipca 2004 r. jako wspólna biblioteka Instytutu Geografii i Gospodarki Przestrzennej, Instytutu Nauk o Środowisku oraz Wydziału Biochemii, Biofizyki i Biotechnologii. W roku 2009 do Biblioteki włączono księgozbiór Instytutu Zoologii, a w 2017 r. księgozbiór Instytutu Botaniki.  Uchwałą Senatu Uniwersytetu Jagiellońskiego z 24 września 2014 r. z dniem 1 października 2014 r. Biblioteka Nauk Przyrodniczych stała się międzywydziałową jednostką organizacyjną Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Gromadzenie literatury geograficznej służącej zarówno celom naukowym, jak i dydaktycznym rozpoczęto, wraz z powołaniem Katedry Geografii, w 1849 r. W roku 1880 założono pierwsze księgi inwentarzowe dla zakupów bibliotecznych i pomocy naukowych (np. cyrkli, planimetrów, krokomierzy itp.). Intensywny przyrost zbiorów bibliotecznych przypadał na lata międzywojenne, po pozyskaniu lokum w budynku przy ul. Grodzkiej 64 i na okres powojenny po reaktywowaniu Instytutu Geograficznego. Zgromadzony księgozbiór zawiera różnorodną kolekcję literatury z geografii i nauk pokrewnych.

Księgozbiór Instytutu Zoologii tworzą książki i czasopisma gromadzone od roku 1850 w Katedrze Zoologii i Anatomii Porównawczej z siedzibą przy ul. św. Anny 6,  a następnie w budynku Collegium Zoologicum przy ul. Ingardena 6. Pierwsza posiadana księga inwentarzowa pochodzi z roku 1923. W skład bogatej kolekcji fachowej literatury, która w 2009 roku została włączona do zbiorów Biblioteki Nauk Przyrodniczych, wchodzą wydawnictwa z zakresu zoologii  jak i dziedzin pokrewnych: ewolucjonizmu, genetyki, fizjologii zwierząt, neurobiologii, anatomii porównawczej oraz wyjątkowy zbiór wydawnictw o tematyce antropologicznej.


Księgozbiór Instytutu Nauk o Środowisku został utworzony w roku 2004 poprzez wydzielenie części publikacji z księgozbioru Instytutu Zoologii. Znajdują się w nim książki i czasopisma o tematyce biologicznej i ekologicznej.


Powstanie księgozbioru botanicznego jest związane z historią i przemianami dwóch instytucji: Katedry Chemii i Historii Naturalnej oraz Ogrodu Botanicznego Uniwersytetu Jagiellońskiego. Pierwszy, zanotowany w inwentarzu z roku 1794, zakup książek botanicznych można uważać za datę powstania biblioteki. Pod koniec XIX wieku zaczęła rozwijać się niezależna biblioteka przy Ogrodzie Botanicznym UJ. Na jej zbiory składały się, oprócz zakupów i prenumerat otrzymywanych z księgarń z całej Europy, również dary od profesorów UJ, m.in. Mariana Raciborskiego, Józefa Rostafińskiego, Aleksandra Ślędzińskiego i innych. Współczesny księgozbiór to piśmiennictwo z zakresu botaniki i dziedzin pokrewnych. Osobną kolekcję tworzą materiały z tzw. Biblioteki Polarystycznej, gromadzone w poprzednich latach w Zakładzie Badań i Dokumentacji Polarnej.


Księgozbiór Wydziału Biochemii, Biofizyki i Biotechnologii był gromadzony od lat 60-tych XX wieku, początkowo w Katedrze Fizjologii Roślin i Katedrze Biochemii i Biofizyki, a następnie, od 1985 r. w Bibliotece Instytutu Biologii Molekularnej im. Jana Zurzyckiego, zanim został włączony do BNP. Dominuje w nim anglojęzyczna, wysoce specjalistyczna literatura naukowa.


Obecnie, księgozbiór Biblioteki Nauk Przyrodniczych posiada wielodziedzinową kolekcję książek i czasopism z zakresu biotechnologii, geografii, zoologii, biologii, ochrony środowiska oraz nauk pokrewnych. Liczy on około 119 tysięcy woluminów druków zwartych, z których część funkcjonuje jako zbiory podręczne oraz dydaktyczne bibliotek zakładowych. W Bibliotece jest dostępnych ponad 1800 tytułów wydawnictw ciągłych polskich i zagranicznych, z czego ponad 800 tytułów znajduje się  w wolnym dostępie w Czytelni Czasopism. 55 tytułów czasopism Biblioteka pozyskuje w ramach prenumeraty, a ponad 130 tytułów (głównie z dziedziny nauk o Ziemi) otrzymuje w drodze wymiany z wiodącymi ośrodkami uniwersyteckimi w kraju i za granicą. Ponadto, w Bibliotece w ramach czasowego depozytu Biblioteki Jagiellońskiej dostępne są wybrane czasopisma zagraniczne z zakresu biotechnologii. Rocznie do Biblioteki Nauk Przyrodniczych wpływa około 1200 nowych woluminów książek i czasopism.


Biblioteka oferuje dostęp do rozpraw doktorskich obronionych na naszej Uczelni na Wydziale Biochemii, Biofizyki i Biotechnologii (najstarsza z roku 1963) oraz na Wydziale Biologii od roku 2010. Od tego roku rozprawy doktorskie obu wydziałów są dostępne w Bibliotece w formie elektronicznej (CD-rom).


Biblioteka Nauk Przyrodniczych współpracuje i prowadzi wymianę publikacji z wieloma polskimi i zagranicznymi ośrodkami naukowymi.


W 2014 roku Biblioteka  przystąpiła do współpracy z Biblioteką Jagiellońską przy tworzeniu cyfrowych kopii cennych i unikatowych dokumentów ze zbiorów BNP. Publikacje są udostępniane na platformie Jagiellońskiej Biblioteki Cyfrowej.


Od roku 2015 pracownicy Biblioteki biorą czynny udział w tworzeniu Bibliografii Publikacji Pracowników Wydziału Biochemii, Biofizyki i Biotechnologii, Wydziału Biologii oraz Wydziału Geografii i Geologii.


Pomieszczenia biblioteczne usytuowane są na dwóch poziomach i zajmują powierzchnię ponad 1600 m2, na których przygotowano 145 miejsc dla czytelników, 40 stanowisk komputerowych z łączem internetowym oraz 10 stanowisk z możliwością podłączenia własnego sprzętu komputerowego, dwa skanery, kserograf a także pokój pracy cichej. Na dolnym poziomie znajduje się Wypożyczalnia oraz Lectorium, na górnym – Czytelnia Czasopism.  Na terenie całej Biblioteki jest wolny dostęp do półek. Księgozbiór jest zabezpieczony i chroniony elektronicznie.


Na terenie Biblioteki działa bezprzewodowa sieć internetowa.


Do Biblioteki zapisanych jest ponad 2300 czytelników, którym rocznie wypożycza się ponad 11 tys. woluminów. W ciągu roku notuje się ponad 50 tys. odwiedzin.


Przy Bibliotece funkcjonują wydzielone Zbiory Kartograficzne.